De gemeente Alphen aan den Rijn gaat experimenteren met Mobility Mentoring, een in Amerika ontwikkelde interventie waarbij gezinnen in armoede op een andere manier begeleid worden.

Onder de noemer ‘weg met de loketten’ heeft Alphen aan den Rijn drie jaar geleden het Serviceplein geopend. Inwoners kunnen in een huiskamerachtige setting terecht met vragen over de sociale dienstverlening, variërend van Wmo tot schulden.

‘Eerstelijnsmedewerkers verduidelijken de vraag van de inwoners en verwijzen zo nodig door naar een van de vijf gebiedsgerichte teams’, legt Nardy Beckers, manager van het Serviceplein, uit. ‘De teams – gekoppeld aan een wijk of kern binnen Alphen aan den Rijn en aan de gemeenten Nieuwkoop en Kaag en Braasem – zijn in 2014 samengesteld uit de voormalige onderdelen werk, inkomen, schuldhulpverlening, leerlingenvervoer en leerplicht.’ Het is nadrukkelijk de bedoeling dat de problemen in samenhang worden bekeken. ‘Wat we willen, is economische stabiliteit in het gezin’, aldus Beckers. ‘Daarbij moet de oplossing duurzaam zijn en niet alleen maar gericht op de korte termijn.’

De medewerkers van het Serviceplein hebben volgens een recente evaluatie de afgelopen jaren ‘flinke stappen gezet’, maar ‘er is nog een stap verder nodig’. Beckers: ‘We willen nog meer uitgaan van de kracht van de inwoners; we willen ze zelf laten zeggen wat ze nodig hebben om verder te komen.’ Daartoe gaat de gemeente begin volgend jaar aan de slag met Mobility Mentoring, een in Amerika ontwikkelde interventie gebaseerd op de hersenwetenschap. Onafhankelijk onderzoekt toont aan dat deze methode effectiever is dan de reguliere hulpverlening, aldus Beckers. Volgende maand is de grondlegger ervan, de Amerikaanse Elizabeth Babcock, te gast in Nederland. Ze spreekt onder meer op een congres van Platform 31 en Hogeschool Utrecht, houdt een lezing bij de VNG en gaat langs in Alphen aan den Rijn.

Beckers: ‘Het vertrekpunt van Mobility Mentoring is dat stress het gedrag van mensen ontregelt waardoor ze worden belemmerd om de stappen te zetten die ze wel degelijk willen zetten. Stress ontregelt ons functioneren. We vergeten (belangrijke) zaken, hebben meer moeite om onze emoties te reguleren en om doelgericht te handelen.’

Met deze methode worden inwoners met bijvoorbeeld schulden ondersteund bij het stellen van doelen. Daarbij wordt het gedrag voornamelijk gestuurd door beloningen in plaats van door straffen. ‘In Amerika worden mensen die iets bereikt hebben op een voetstuk geplaatst’, zegt Beckers. ‘Daar worden de persoonlijke succesverhalen van mensen opgehangen aan de muur van de uitvoeringsorganisatie: “Kijk, Bert heeft dit en dat bereikt!”.’ Dat is wel erg Amerikaans, lacht Beckers, die hier een Nederlandse vertaling voor moet bedenken. ‘Misschien kunnen we in het huis-aan-huisblad een inwoner van de week presenteren, die vertelt wat hij bereikt heeft. We moeten hier nog goed over nadenken.’

Verschenen in VNG Magazine, 4 november 2016