Sociale netwerken op internet zijn in korte tijd razend populair geworden. Het Nederlandse vriendennetwerk Hyves nadert de twee miljoen leden. PM zocht, én vond, ambtenaren die actief zijn op digitale ontmoetingsplekken. ‘Het is vooral een efficiënte manier om contact te leggen.’

Op het web zijn talloze sociale communities te vinden, zoals Orkut, Friendster en Tickle. Miljoenen internetters hebben zich aangesloten en houden online contact met elkaar. Ze sturen berichtjes, plaatsen foto’s en geven tips over films of muziek. Hyves is het eerste Nederlandse netwerk en heeft sinds de lancering in het najaar van 2004 bijna twee miljoen leden mogen verwelkomen. Bram Maljaars (26), adviseur bij de Nederlandse Emissieautoriteit van het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (Vrom), is sinds een maand of vier op Hyves te vinden. Na een uitnodiging van een collega heeft hij zich aangemeld. Bram Maljaars, alias ‘Brambtenaar’, vindt het digitale netwerk ‘wel grappig’ en bezoekt de website een keer of drie, vier per week. ‘Ik heb een aantal oude studiegenoten op Hyves gevonden,’ vertelt Maljaars. ‘Met hen e-mail ik nu.’ Tot nu toe is het hernieuwde contact beperkt gebleven tot de virtuele wereld. ‘Ik heb geen tijd en zin om heel veel van die los-vast contacten te hebben met wie je ook echt iets afspreekt, maar het is wel leuk om met elkaar te mailen.’
Het gemak waarmee je via een website als Hyves contact legt met oud-klasgenoten of anderen die je uit het oog bent verloren, is voor veel ‘Hyvers’ reden zich aan te sluiten. Dit geldt ook voor Winnie Teunissen (28) die een paar maanden geleden lid is geworden van het sociale netwerk. Inmiddels heeft de beleidsadviseur asiel en migratie van het ministerie van Buitenlandse Zaken 57 digitale vrienden verzameld. Regelmatig is Teunissen eventjes op Hyves te vinden, als ze toch al op internet zit. ‘Het kost weinig tijd, dus het is een heel efficiënte manier van contact leggen en onderhouden.’ De website is ook handig voor tips, vindt Teunissen. Laatst had een van haar vrienden een slechte ervaring bij een stomerij, ‘dat is toch handig om te weten’. Teunissen meent dat Hyves wordt gebruikt zoals je in het normale leven het viavia-circuit inzet. ‘Voor de wat minder serieuze zaken als een studentenkamer of bijbaantje bijvoorbeeld. Een koophuis of echte baan zul je via Hyves niet vinden.’

Professioneel
Er bestaan ook online netwerken die zakelijker van karakter zijn. Zo luidt de filosofie van het Amerikaanse LinkedIn ‘relationships matter’. Volgens de initiatiefnemers van LinkedIn zijn ‘professionele relaties de sleutel tot professioneel succes’. Ruim vijf miljoen mensen uit 130 landen hebben zich bij dit netwerk aangesloten. Zij zijn op zoek naar een baan, geven elkaar advies en onderhouden contact met de mensen uit hun netwerk. Voor Robin Hoogduin (32), ICT-manager op het ministerie van Financiën, was de laagdrempeligheid van een dergelijk netwerk reden om een jaar geleden een uitnodiging voor LinkedIn te accepteren. ‘Ik krijg wel vaker dit soort mailtjes en meestal ga ik er niet op in, teveel gedoe,’ vertelt Hoogduin. ‘Maar deze site was heel overzichtelijk en ik zag dat de vriend van wie de uitnodiging kwam, al diverse connecties had met mensen die ik ook kende.’ Het netwerk van Hoogduin bestaat inmiddels uit 42 vrienden, collega’s en oud-studiegenoten.
Hoewel Hoogduin Hyves als ‘spielerei’ bestempelt, raadt hij collega-ambtenaren wel aan lid te worden van een netwerk als LinkedIn. ‘Onder veel jonge ambtenaren heerst een borrelcultuur, maar dat blijft vaak beperkt tot “kroegpraat”. Door daarna via LinkedIn even contact te zoeken, is het later veel makkelijker nog eens een mailtje te sturen met een vraag over een bepaald onderwerp.’ Zo werkt het netwerk volgens Hoogduin ‘als een elektronisch systeem voor het bewaren van visitekaartjes’.
Teunissen is ook al eens uitgenodigd voor LinkedIn, maar is daar niet op in gegaan. ‘Ik ben niet op zoek naar een baan, dus zie de meerwaarde er nu niet van in,’ zegt ze. ‘Mocht dat veranderen dan zal ik misschien overwegen lid te worden van een dergelijk professioneel netwerk.’ Ook Maljaars ziet op dit moment het nut van LinkedIn niet in. ‘Je moet het toch ook een beetje beperkt houden. Hyves is nu een hype, hiervan zijn veel mensen lid. Andere netwerken zijn toch wat meer fragmentarisch.’

Politici
Inmiddels hebben politici ontdekt dat een laagdrempelig netwerk op internet misschien wel dé manier is de kloof naar de kiezer te overbruggen. Zo maakte de PvdA een paar weken voor de gemeenteraadsverkiezingen met veel bombarie bekend dat Wouter Bos lid was geworden van Hyves. Inmiddels kan Bos ruim 7500 vrienden tot zijn netwerk rekenen. Kandidaat-raadslid Boudewijn Revis (31) van de VVD in Den Haag sloot zich eind februari ook aan bij Hyves. Het aantal vrienden steekt wat flets af in vergelijking met dat van de PvdA-leider: Revis’ netwerk telt 22 vrienden. ‘Ik had gehoord over Hyves en vroeg me af of je nu veel contacten legt via zo’n netwerk,’ mailt Revis vanuit de Soedanese hoofdstad Khartoem. Voor zijn werk bij de hoofddirectie Algemene Beleidszaken van het ministerie van Defensie is hij een paar dagen in Afrika voor een verkenningsmissie ter voorbereiding op een VN-vredesmacht. Hoewel Revis zich ook bij Hyves had aangemeld voor de gemeenteraadscampagne, vindt hij de ‘stunt’ van Bos ‘een beetje doorzichtig georganiseerd’. Revis: ‘Het is geen actie die je van een kandidaat-premier verwacht, het komt wat gemaakt over.’ Achteraf gezien gelooft Revis niet dat veel mensen hem via Hyves ontdekt hebben. ‘Maar dat weet ik niet zeker, want driekwart van de mensen die een voorkeurstem op mij hebben uitgebracht, ken ik niet.’ De VVD’er vertrouwt meer op zijn eigen website, die volgens hem een belangrijke functie heeft vervuld tijdens de campagne. Of dat ook een raadszetel heeft opgeleverd, hangt van de collegeonderhandelingen af. ‘Ik stond op nummer 15 en we hebben 10 zetels gehaald.’
Revis geeft aan het professionele LinkedIn niet te kennen. ‘Ik ben er wel nieuwsgierig naar, maar ik geloof dat een echt netwerk onderhouden vooral een kwestie is van bellen, koffie drinken en lunchen. Je moet investeren in goede contacten en dan praat ik liever face-to-face met iemand, al is het maar een paar minuten.’

Verschenen in PM, 30 maart 2006