Het terugdraaien van de huishoud inkomenstoets kost gemeenten miljoenen. Een teken van onbehoorlijk bestuur, vindt Ralph Pans, voorzitter van de directieraad van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. ‘Bovendien kan het gewoon niet, dit is in strijd met de Financiële verhoudingswet.’

Met de huishoudinkomenstoets wordt sinds begin dit jaar gecontroleerd of bijstandsouders terecht een uitkering krijgen als ze werkende kinderen hebben die thuis wonen. Als dat niet het geval is, worden ze gekort op de bijstand. De vijf partijen die het begrotingsakkoord voor 2013 hebben opgesteld, het zogeheten Lenteakkoord, hebben de toets met terugwerkende kracht per 1 januari 2012 afgeschaft. ‘Eventuele uitvoeringskosten voor het afschaffen van de toets komen voor rekening van de gemeenten,’ zo staat letterlijk in de tekst van het Lenteakkoord dat minister De Jager afgelopen vrijdag naar de Tweede Kamer stuurde.

Uitvoering
Volgens Ralph Pans van de VNG is het schrappen van de huishoudtoets een teken van onbehoorlijk bestuur. ‘Dit is op een achternamiddag besloten, terwijl gemeenten hier al keihard mee bezig zijn,’ aldus Pans. Dat de kosten voor rekening komen van gemeenten ‘kan gewoonweg niet’, meent hij. ‘Het is in strijd met de Financiële verhoudingswet.’
In deze wet staat dat beleidsvoornemens van het Rijk, indien ze leiden tot een wijziging in de uitoefening van taken door provincies en gemeenten, vergezeld moeten worden door een toelichting ‘met redenen omkleed en met kwantitatieve gegevens gestaafd’ over de financiële gevolgen van de wijziging. De passage over het schrappen van de huishoudtoets is volgens Pans in strijd met artikel 2 van de wet. Daarin staat dat ‘in de toelichting wordt aangegeven via welke bekostigingswijze de financiële gevolgen kunnen worden opgevangen’. Dat is geenszins het geval, benadrukt Pans.

Schadevergoeding
Vorige week heeft de VNG namens 25 gemeenten bij demissionair staatssecretaris De Krom een claim van 20 miljoen euro ingediend. Zo vraagt de gemeente Amsterdam 1,5 tot 2 miljoen euro terug voor de kosten die reeds gemaakt zijn met de huishoudinkomenstoets. De Dienst Werk en Inkomen stak geld in software en een kwart van de 6600 Amsterdamse huishoudens die mogelijk in aanmerking komen voor een korting op de uitkering, was al beoordeeld.

Lees het interview met Pans, dat in dezelfde editie van SC verscheen (1 juni 2012)