Van bestuurlijke vernieuwing komt al tien jaar weinig terecht. Gemeenten samenvoegen tot honderdduizend inwoners en meer? Al in het begin van Rutte II gesneuveld. Superprovincie? Komt er niet. Naar maximaal twaalf waterschappen? Gaat niet gebeuren. Burgemeester Broertjes van Hilversum greep de uitnodiging voor de lezing ter nagedachtenis van lobbyist Ben Pauw vorige week aan om het kabinet wakker te schudden.

Hij riep VVD en PvdA op de resterende tweeënhalf jaar van deze regeringsperiode te gebruiken voor een nieuwe agenda voor bestuurlijke vernieuwing. Zelf heeft Broertjes daar wel een aantal ideeën over. Het 100.000+-plan moet weer op tafel komen (zo wil hij Hilversum laten fuseren met negen regiogemeenten tot Gooiland). Daarnaast oppert Broertjes een kleinere gemeenteraad en wil hij de Kieswet aanpassen zodat fractieleden die zich afsplitsen, hun zetel verliezen. Over de rol van de burgemeester: geen voorzitter meer van de raad, een politiek mandaat en benoemd door de gemeenteraad voor een termijn gelijk aan die van de raad, bijvoorbeeld vijf jaar. Allemaal punten, zo zei Broertjes, die binnen twee drie jaar te regelen zijn. ‘Je hoeft er de Grondwet niet voor te wijzigen.’

D66-Kamerlid Schouw (‘bijna alle punten staan in ons partijprogramma’) stelde direct voor een Des Indesberaad 2.0 in het leven te roepen om dergelijke ideeën in het volgende regeerakkoord te krijgen. Zal deze steen in de (Hof)vijver na tien jaar stilstand op dit onderwerp iets teweegbrengen in Den Haag? ‘Zelfs als je hervormingsvoorstellen vastspijkert in het regeerakkoord sneuvelen ze nog,’ merkte VVD-prominent Nijpels op. Daarmee lijkt alles gezegd.

Verschenen in SC, 16 september 2014