Om managers bij de overheid en in het bedrijfsleven meer wederzijds begrip bij te brengen, entameerde de ABD een uitwisselingsproject. Caecilia Kroon van de ABD en Alfred van Delft van VNO-NCW gaan op zoek naar ambtenaren en bedrijven die van elkaar willen leren.

Onder de titel Bekend maakt bemind gaf de Algemene Bestuursdienst (ABD) een paar jaar geleden een boekje uit over de relatie tussen politici en ambtenaren. Dezelfde slogan is van toepassing op een nieuw project van de ABD en werkgeversclub VNO-NCW: het programma Uitwisseling Overheid Bedrijfsleven. Caecilia Kroon, door ABD Interim gedetacheerd bij de ABD, trekt het project van overheidszijde. Alfred van Delft, werkzaam bij VNO-NCW, vertegenwoordigt het bedrijfsleven. Samen hopen zij ‘meer begrip en respect’ tussen managers bij de overheid en in het bedrijfsleven te bewerkstelligen door bij elkaar in de keuken te kijken. Het is niet zomaar een snuffelstage waarbij een topambtenaar en een manager van een bedrijf een weekje van plek wisselen, benadrukt Van Delft. ‘Het gaat om een detachering van minimaal een half jaar of een jaar.’
Het idee ontstond eind vorig jaar rondom de uitreiking van de prijs aan de beste overheidsmanager van het jaar. Bernard Wientjes van VNO-NCW maakt deel uit van de jury en de ABD is een van de sponsoren van de prijs. Zij vroegen zich af waardoor het onbegrip tussen overheid en bedrijfsleven wordt gevoed en hoe dat op te lossen valt. ‘Het bedrijfsleven loopt vaak tegen zaken aan waarbij men zich afvraagt of de overheid het wel goed begrepen heeft,’ zegt Van Delft. ‘Andersom is dat ook het geval,’ vult Kroon aan. ‘In het bedrijfsleven bestaat vaak het beeld dat iets wel even zus of zo geregeld kan worden. Het verwachtingspatroon komt niet overeen met de werkelijkheid.’
Op dit moment verkennen Van Delft en Kroon de mogelijkheden van detachering naar ‘de andere wereld’. Om te beginnen willen zij overheidsmanagers bij bedrijven plaatsen. Omgekeerd kan ook, ‘maar laten we eerst maar eens kijken of dit gaat lukken’, zegt Van Delft. Kroon heeft collega’s van ABD Interim gepolst: hoe staan zij tegenover een detachering voor langere tijd naar het bedrijfsleven? ‘Deelnemers aan deze pool hebben immers de knop al omgezet om tijdelijk op een andere plek werkzaam te willen zijn, daarom hebben we deze groep als eerste gevraagd.’ Het duurde nog geen 24 uur eer ze een groot aantal enthousiaste reacties kreeg. Kroon: ‘Binnen een week had ik hen vrijwel allemaal gesproken.’ Met een stuk of twintig geanonimiseerde cv’s togen zij en Van Delft naar een aantal grote bedrijven, zoals Shell, Philips en KLM, en naar sectororganisaties die hebben aangegeven open te staan voor het tijdelijk plaatsen van een overheidsmanager, zoals Bouwend Nederland. Wat blijkt? ‘HR-managers in het bedrijfsleven hebben een beperkt beeld wat een overheidsmanager allemaal doet en kan,’ zegt Van Delft. Kroon vult aan: ‘Vooral de variatie in ervaring en de verantwoordelijkheden die een overheidsmanager heeft, verrast hen.’
Nog voor de zomer wil het tweetal een aantal matches hebben gemaakt. Over de praktische kant van de zaak wordt nog hard nagedacht. Want hoe gaat dat met de betaling van salarissen? En wat doe je met scheve gezichten als een ambtenaar die in het bedrijfsleven werkzaam is, veel meer vakantiedagen heeft dan zijn collega’s? Volgens Kroon zal dat allemaal wel los lopen. ‘Bij ABD Interim hebben we natuurlijk veel ervaring met detacheren,’ zegt ze. ‘En iemand die gedetacheerd wordt, past zich vaak makkelijk aan de omstandigheden aan.’
Zijn Van Delft en Kroon niet bang voor misbruik van de situatie? Zoals laatst in Duitsland, waar journalisten Sascha Adamek en Kim Otto in het boek Der gekaufte Staat beweren dat het uitwisselingsprogramma – in Duitsland bestaat iets dergelijks al sinds 2002 – alleen het bedrijfsleven ten goede komt. Werknemers van de Dresdner Bank en de koepelorganisatie van investeringsbanken BVI schreven volgens het tweetal mee aan het ontwerp van een wet waarmee hun eigen sector moest worden gereguleerd. Zij zouden zich meer door de belangen van de werkgever dan door die van de overheid hebben laten leiden. ‘Ach,’ wuift Van Delft het voorbeeld weg. ‘Het lijkt me duidelijk dat dit niet de bedoeling is van het programma. Zoals het ook niet zo moet zijn dat iemand die gedetacheerd wordt door het bedrijf direct in vaste dienst wordt genomen.’ Kroon: ‘We hebben dit integriteitsvraagstuk wel besproken met de bedrijven. Er zijn natuurlijk opdrachten die je niet moet doen. Als je in een bepaalde sector als opdrachtgever optreedt, moet je niet bij een bedrijf in die sector gaan werken als opdrachtnemer.’

Verschenen in PM, 2 mei 2008