Adviseur Ellen Feller verzorgt voor opleidingsinstituut ROI de training Leidinggeven in tijden van bezuinigingen. Zij geeft zes tips hoe de manager het beste kan omgaan met onzekerheid en onrust op de werkvloer als er banen op het spel staan.

Tip 1: Wees voorspelbaar en transparant
‘Geef als manager aan wat de koers is, en zorg ervoor dat het managementteam op één lijn zit. Maak medewerkers duidelijk waar u naar toe wilt, al is het maar op de korte termijn. Slecht nieuws is ingewikkeld, maar het levert nog veel meer onzekerheid op als de medewerkers in het duister tasten. Communiceer helder over zaken die bekend zijn. Breng geen tegenstrijdige berichten naar buiten en wees transparant.’

Tip 2: Kom in actie en benut kansen
‘Stress levert flight, fight of fright-reacties op. Dat laatste zie je op dit moment veel gebeuren. Er treedt bevriezing op, oftewel er worden geen besluiten meer genomen. Kom in actie. Geen besluit is ook een besluit. Juist in tijden van krapte moet u oog hebben voor kansen. Niet voor niets betekent het woord “crisis” in het Grieks “het moment van de waarheid”. Let daarbij op de creativiteit van de medewerkers. Als ze goede ideeën hebben, probeer die dan te faciliteren in plaats van ze de kop in te drukken.’

Tip 3: Kijk naar het werkproces, niet alleen naar posities
‘Als er bezuinigd moet worden, is het management geneigd zich nogal te richten op structuren. Kijk maar naar de Haagse departementen die onlangs zijn samengegaan. Er wordt erg veel energie gestoken in macht en posities, daar moet u mee oppassen. Verleg de focus naar het werkproces, ook daar valt vaak efficiencywinst te behalen.’

Tip 4: Verlies diversiteit niet uit het oog
‘Als u niet oppast blijft er na een reorganisatie hetzelfde type mensen over. Wees er alert op dat de medewerkers eigenschappen hebben waarmee ze elkaar aanvullen.’

Tip 5: Geef ruimte voor emoties, maar ga er zelf voorzichtig mee om
‘Mensen reageren sterk op emoties van anderen dus geef hier ruimte voor, ook aan de achterblijvers. Effectieve leiders laten zelf emoties zien zoals boosheid, maar vooral enthousiasme of blijdschap. Denk eraan dat emoties besmettelijk zijn, dus laat vooral positieve emoties zien. Angst en verdriet tonen is niet effectief als manager.’

Tip 6: Zorg ervoor dat u zelf ook ondersteund wordt
‘Reorganisaties gaan ook managers niet in de koude kleren zitten. Een cursus slecht nieuws gesprekken voeren, om maar iets te noemen, is daarbij geen overbodige luxe.’

Verschenen in PM, 6 mei 2011

In het meinummer van PM Public Mission presenteerden we de enquêteresultaten, inclusief een reactie van minister Donner. Jan Bakker, directeur Financiën en Personeel van de gemeente Utrecht legt uit hoe zijn stad omgaat met de bezuinigingen en Lucas Lombaers, directeur Arbeidszaken Publieke Sector op het ministerie van BZK reageert op een aantal conclusies van het onderzoek. Ellen Feller van ROI geeft zes tips voor managers: hoe kunnen zij het beste omgaan met de onzekerheid op de werkvloer?