Het programma Krachtig Bestuur van het ministerie van BZK is vlak voor de zomer samen met de Vereniging voor Overheidsmanagement (VOM) gestart met de Over-loop. Dit initiatief, waarbij managers belangeloos een opdracht doen voor een andere bestuurslaag, komt de kwaliteit van het openbaar bestuur ten goede. Maar het levert ook voordelen op voor de manager zelf.

Bertine Steenbergen, directeur Krachtig Bestuur, legt uit wat de meerwaarde is van de Over-loop. ‘Overheidsmanagers benutten elkaars kennis en ervaring veel te weinig. Het is als leidinggevende lastig een paar maanden ergens gedetacheerd te worden, maar we kunnen wel eenvoudig een bijdrage leveren door bij een andere bestuurslaag klussen te doen.’ Inmiddels zijn zo’n veertig topambtenaren bereid gevonden zo nu en dan een opdracht te doen. Dat varieert van een dagvoorzitterschap van een conferentie en het leiden van een workshop tot het schrijven van speeches of het plaatsnemen in de jury van de verkiezing tot Jonge Ambtenaar van het Jaar.

Zelf gaat Steenbergen ook een aantal ‘over-lopers’ inschakelen als ze vanaf 1 november bij BZK de nieuwe directie Burgerschap en Informatiebeleid gaat opzetten. ‘Bij de rijksoverheid hebben we een enorm overzicht van wat er overal speelt, maar we hebben minder inzicht hoe het er in de uitvoering aan toe gaat. Daar weten gemeenten veel meer van. Daarom nodig ik op mijn eerste dag in mijn nieuwe functie een aantal personen uit die mij kunnen adviseren.’ Wie dat zijn, weet Steenbergen nog niet. ‘Ik heb een heel lijstje, maar moet nog kijken wie beschikbaar zijn.’

Het mes snijdt bij de Over-loop aan twee kanten, vervolgt ze. ‘Niet alleen wordt de kwaliteit van het openbaar bestuur hiermee bevorderd, ook voor managers zelf is het een verrijking eens bij een andere bestuurslaag een kijkje te nemen. Uiteindelijk is het iets wat je als manager gewoon zou moeten willen. Het is een investering in jezelf.’

En dan is er nóg een voordeel: ‘Door managers over de schutting bij een andere bestuurslaag te laten kijken, bevorder je het klimaat voor medewerkers om dat ook eens te doen. Je hoort nog te vaak dat ambtenaren wel een tijdje bij een andere overheidsorganisatie zouden willen werken, maar daarin door hun leidinggevende belemmerd worden. Het is belangrijk dat voor iedereen duidelijk wordt dat we in dezelfde keten werken en dat we niet zonder elkaar kunnen.’

Verschenen in PM, 7 oktober 2011