Het kabinet is demissionair en een groot aantal aanhangige wetsvoorstellen zal controversieel worden verklaard. Zo niet de initiatieven die de Kamer zelf neemt. Elke maand laten we een Kamerlid aan het woord over een initiatiefwetsvoorstel. Dit keer SP’er Sharon Gesthuizen die zich onder meer sterk maakt voor de belangen van kleine ondernemers.

Een gelegenheidscoalitie van SP, PvdA, CDA en GroenLinks heeft september vorig jaar een initiatiefwetsvoorstel ingediend waarmee kleine ondernemers betere huurbescherming moeten krijgen. Het advies van de Raad van State is inmiddels binnen en wordt over een paar weken openbaar gemaakt, samen met een reactie van de vier indieners Gesthuizen, Smeets, Blanksma en Van Gent. De behandeling van het wetsvoorstel zal waarschijnlijk pas na de verkiezingen plaatsvinden. Midden in het meireces op weg naar een bezoek aan de penitentiaire inrichting Ter Peel nabij Boxmeer vindt SP’er Gesthuizen tijd SC te woord te staan.

Vertel eens, wat houdt uw initiatiefwetsvoorstel precies in?
‘We willen hiermee een maas in de wet dichten. Er staan drie soorten bepalingen in de wet wanneer een verhuurder een contract onmiddellijk mag beëindigen. Als een huurder crimineel blijkt te zijn bijvoorbeeld, of als er een grote huurachterstand is ontstaan. Maar ook als een verhuurder zijn pand wil renoveren. Dan mag de huurder er zomaar worden uitgezet en heeft hij geen poot om op te staan.’

Winkel- en horecapanden moeten toch wel eens gerenoveerd worden?
‘Natuurlijk. Het kan heel erg noodzakelijk zijn dat een pand opgeknapt wordt; dat snappen wij ook wel. Maar stel je voor dat je een paar jaar geleden een espressobar bent begonnen, je net uit de kosten bent en dat er ineens gezegd wordt dat er voor jou geen plek meer is in het winkelcentrum, met als reden dat er gerenoveerd gaat worden. Dat is ontzettend ingrijpend voor zo’n kleine zelfstandige. De grote ketens, zoals Hema en Albert Heijn, kunnen na de renovatie wel terugkeren, dat zijn de trekkers van zo’n winkelcentrum.’

U bedoelt dat er door verhuurders misbruik van deze bepaling wordt gemaakt?
‘Ja, en dat treft vooral de detailhandel en de horeca. Wat wij nu willen, is dat de rechter een belangenafweging maakt op het moment dat een verhuurder onder het mom van een renovatie een huurder uit zijn pand wil zetten.’

U kreeg bij het kabinet geen gehoor en toen bent u zelf maar gaan schrijven?
‘Aan het vorige kabinet heb ik heel vaak vragen gesteld over deze kwestie, maar ik kreeg steeds nul op het rekest. Uit gesprekken met partijen als Detailhandel Nederland en MKB-Nederland bleek dat het probleem steeds nijpender werd. En uiteindelijk besluit je dan zelf maar de stap te zetten en een wetswijziging voor te stellen.’

Dat begon als ik het goed heb in 2008. Het duurde tot najaar 2011 eer jullie een voorstel indienden.
‘Zo’n wetsvoorstel schrijven kost ook nogal wat tijd. We zijn intensief met de sector in gesprek gegaan en hebben ook geprobeerd de IBVN [Vereniging van Institutionele Beleggers in Vastgoed Nederland, red] te overtuigen. Zij zijn echt faliekant tegen deze wetswijziging. Ze zien het als een enorme inperking van hun vrijheid. Dat klopt ook wel, in die zin dat we de rechten en zekerheden tussen huurders en verhuurders recht gaan trekken. Dan verliezen de verhuurders macht. Maar het is onterecht te denken dat renoveren niet meer mogelijk is als je het huurcontract vanwege deze reden niet meer kunt opzeggen. Daar moeten fatsoenlijke afspraken over te maken zijn.’

Vindt u het initiatiefrecht een zinvol instrument voor de Kamer?
‘Het moet niet te snel worden ingezet. Maar als je keer op keer aandacht voor een onderwerp vraagt en ook geen reactie krijgt op een initiatiefnota, zoals ik in dit geval op mijn nota Help, mijn winkel wordt gerenoveerd, dan zet het kennelijk allemaal geen zoden aan de dijk en moet je als Kamerlid zelf het initiatief nemen.’

Inmiddels heeft u het advies van de Raad van State ontvangen. Was dat kritisch?
‘De raad heeft een aantal zeer waardevolle opmerkingen gemaakt, maar ik heb niet het idee dat we ons hele voorstel moeten ombouwen. Ik vind dat ons voorstel staat als een huis. Binnenkort zullen we het advies van de Raad van State en onze reactie erop naar buiten brengen.’

Enig idee wanneer de behandeling van het wetsvoorstel gaat plaatsvinden?
‘Na de verkiezingen, vermoed ik.’

Over de verkiezingen gesproken. U heeft zich weer verkiesbaar gesteld.
‘Dat klopt. Ik zit nu vijf en half jaar in de Kamer en heb gemerkt dat je tijdens een tweede termijn pas echt kunt gaan oogsten. Je moet aan de ene kant natuurlijk uitkijken dat het werk geen gewoonte wordt en je je motivatie verliest, maar het heeft enorme voordelen als je het klappen van de zweep kent en niet meer wakker ligt ’s nachts.’

++++++++++++++++++

Andere initiatieven
Sharon Gesthuizen diende eerder (in 2006) al een initiatiefwetsvoorstel in, samen met SGP-collega Bas van der Vlies. Zij waren tegen de uitbreiding van het aantal koopzondagen. Uiteindelijk heeft dit voorstel het niet gehaald en heeft de toenmalige minister van Economische Zaken Van der Hoeven zelf een, minder vergaand, wetsvoorstel ingediend. In 2009 maakte Gesthuizen zich hard voor het in het leven roepen van een nieuwe Nationale Investeringsbank. Het kabinet-Balkenende IV zag hier echter niets in. Deze week diende ze een aanvalsplan in om fraude en oneerlijke handelspraktijken harder aan te pakken.

Verschenen in SC, 22 mei 2012