Sinds Ien Dales twintig jaar geleden de historische woorden ‘Een beetje integer kan niet’ uitsprak, heeft het vraagstuk integriteit in het openbaar bestuur flink aan belangstelling gewonnen. Afgelopen maand werd het ene na het andere initiatief dat integer handelen moet bevorderen gelanceerd. SP-Kamerlid Ronald van Raak wil een Huis voor Klokkenluiders, terwijl minister Spies van BZK samen met collega Kamp van SZW een advies- en verwijspunt voor klokkenluiders in het leven riep.

Het aantal rijksambtenaren dat de fout in gaat, is ten opzichte van 2010 echter iets afgenomen. Op basis van 927 vermoedelijke integriteitsschendingen zijn er 537 daadwerkelijk vastgesteld, zo blijkt uit de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk 2011, die afgelopen maand werd gepubliceerd. Een jaar eerder ging het om 959 versus 566. Vanwege de forse bezuinigingen die de overheid momenteel treft, zou het er volgend jaar weleens anders voor kunnen staan. Het Bureau Integriteitsbevordering Openbare Sector (BIOS) deed onderzoek naar de invloed van bezuinigingen op integriteitsbeleid en concludeert dat dit weleens nadelig kan uitpakken. Misschien wel met het oog daarop opperde minister Opstelten van Veiligheid en Justitie het plan om de maximale gevangenisstraf voor corrupte ambtenaren te verhogen van vier naar zes jaar.

Met de I-Monitor van BIOS wordt het morele bewustzijn van ambtenaren gemeten. Het onderzoek onder ambtenaren van alle overheidslagen loopt nu en resultaten kunnen we  later dit jaar tegemoet zien. Of ze openbaar worden gemaakt, is nog de vraag. Mijn advies zou zijn: doen! Integer handelen is, hoe je het ook wendt of keert, gebaat bij transparantie.

Dit is het editorial van PM 5 (2012). Lees alle artikelen uit het dossier Integriteit op de website van PM.