Precies een maand en een dag was Co Verdaas staatssecretaris van Economische Zaken in het kabinet-Rutte II. Gedoe met declaraties in zijn tijd als gedeputeerde van Gelderland heeft hem de das omgedaan. Hij bracht reisjes Nijmegen-Arnhem in rekening, terwijl hij vaak vanuit Zwolle kwam. Omdat een gedeputeerde volgens de wet in de provincie die hij bestuurt moet wonen, had Verdaas zich ingeschreven in Nijmegen waar hij een kamer had. Maar hij was veelvuldig in Zwolle en heeft daar, naar eigen zeggen, nooit een geheim van gemaakt. Daags na zijn aftreden stuurde Verdaas een e-mail de wereld in waarin hij het allemaal nog eens uitlegt. Hij geeft toe dat hij een fout heeft gemaakt, maar verwijt tegelijkertijd de media dat ze hem als graaier en zakkenvuller hebben weggezet. ‘Je kunt me dom, stom of onhandig noemen en met die kwalificaties heb ik dan ook geen moeite,’ schrijft Verdaas. ‘Maar het was geen opzettelijke fraude of zelfverrijking, terwijl dat wel het beeld is dat in de media overheerst.’

De mail die Verdaas stuurde, vond ik best sympathiek. En eerlijk gezegd geloof ik wel dat hij niet uit was op zelfverrijking. Maar hij vergeet dat hij als bestuurder een voorbeeldfunctie heeft. Als in de wet staat dat een gedeputeerde woonachtig moet zijn in de provincie, dan heb je je daaraan te houden. En als je foutief declareert, ook al betekent dat minder kosten voor de provincie, dan klopt dat gewoonweg niet. Het vertrouwen in de overheid is in Nederland sowieso erg laag, zo concludeerde het wereldwijd opererende PR-bureau Edelman onlangs. De Trust Barometer laat zien dat 62 procent van de Nederlanders vertrouwen heeft in de overheid en slechts 6 procent denkt dat politici de waarheid spreken. Wereldwijd schommelen we met deze cijfers in de middenmoot, wat voor een welvarend land als het onze nogal zorgwekkend is.

Toch vinden betrokkenen het niet nodig de integriteitsregels aan te scherpen, zo bleek vorige week tijdens een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer. Johan Remkes, Commissaris van de Koningin in Noord-Holland en voormalig minister van BZK, stelt zelfs dat ‘het op papier redelijk in orde is’. Het is nauwelijks voor te stellen dat hij de zaak-Hooijmaijers al vergeten is, de Noord-Hollandse gedeputeerde die er de afgelopen jaren nogal een potje van heeft gemaakt en waardoor Remkes’ voorganger, Harry Borghouts, gesneuveld is. Als de regels ‘in orde’ zouden zijn, dan is het toch vreemd dat dit soort kwesties keer op keer de kop opsteekt? Hoe luidt het spreekwoord ook alweer? Een betere wereld begint bij jezelf. En daarop voortbordurend: een integere overheid begint bij haar bestuurders.

Verschenen in SC, januari 2013