BURGEMEESTER
‘Vijf jaar geleden heb ik in een interview met PM gezegd dat ik altijd nog eens burgemeester heb willen worden. Bij elke stap in mijn carrière zat dit in mijn ­achterhoofd. Als je naar mijn cv kijkt – ik ben directeur Grotestedenbeleid ­geweest en DG Openbaar Bestuur en heb als DG Wonen, Wijken en Integratie de wijkenaanpak gedaan – dan zie je dat het allemaal met lokaal bestuur heeft te maken. Het heeft me altijd interessant geleken om burgemeester te worden van een wat grotere gemeente, maar iedere keer dat het actueel werd, kwam er een andere baan voorbij. Als ik er zo over nadenk, zijn veel banen me overkomen, maar ik heb nog nooit van een carrièrestap spijt gehad. Nu ik net de functie van secretaris-generaal van VWS heb aanvaard, heb ik de ambitie om burgemeester te worden naast me neergelegd. Laat ik dat nu maar eens uitspreken, anders blijf ik ernaar gevraagd worden.’

ONDERNEMEND
‘Dat ik ben genomineerd voor de Derde Dinsdag Award voor de meest ondernemende persoon uit de publieke sector heeft me verrast. Ik neem aan dat ik die nominatie te danken heb aan wat ik gedaan heb als directeur-generaal Curatieve Zorg. Ik was in die functie erg gericht op het zorgveld, we hebben zaken actief geagendeerd om tot de drie akkoorden te komen. Als ze dit bedoelen met “ondernemend” dan kan ik me er wel iets bij voorstellen.
‘Het is een bewuste keuze dat ik nooit in het bedrijfsleven werkzaam ben ­geweest. Ik ben absoluut iemand van de publieke zaak. In de voorrondes voor de verkiezing van de Overheidsmanager van het Jaar is het ook uitgebreid aan de orde geweest waarom ik nooit in de private sector heb gewerkt. De maatschappelijke vraagstukken die op ons af komen, vind ik fascinerend. Ik ben er ook trots op om ambtenaar te zijn, dat mogen collega’s best iets nadrukkelijker uitdragen.’

ARCHITECT
‘De architect van de zorgakkoorden, zo word ik wel genoemd. Samen met minister Schippers natuurlijk, die het proces politiek een enorme impuls heeft gegeven. Ik heb de bestuurlijke tafels voorgezeten. Voor elk onderwerp hadden we er een georganiseerd: voor de ziekenhuizen en de verzekeraars, voor de geestelijke gezondheidszorg en de verzekeraars en voor de huisartsen en de verzekeraars. In hele korte tijd, drie à vier weken, hebben we vlak voor de zomer op alle drie de dossiers grote stappen gezet met als resultaat de zorgakkoorden. In drie stappen gaan we terug van een jaarlijkse groei in zorgkosten van 6,5 naar 2,5 naar 1 procent. Daarnaast hebben we met de ziekenhuizen een inhoudelijke agenda afgesproken, onder meer over patiëntveiligheid en transparantie van de zorg. Met de ggz en de huisartsen zijn vergelijkbare afspraken gemaakt, zowel financieel als inhoudelijk.
‘Als spelverdeler van de drie tafels had ik het totaaloverzicht. Die rol ligt me wel. Tweeënhalf jaar geleden, ten tijde van Rutte I, waren we al met deze onderhandelingen begonnen en bereikten we na een half jaar een akkoord op de drie onderwerpen. Toen er afgelopen voorjaar een nieuwe bezuinigingsronde aan kwam, was het noodzakelijk deze akkoorden te herijken. In het begin hadden al die partijen zoiets van “moeten we nu weer om de tafel?”, maar ik heb gemerkt dat het zorgveld steeds meer maatschappelijke verantwoordelijkheid wil nemen. Vroeger was het financiële probleem ons probleem, nu hebben we een gezamenlijke verantwoordelijkheid, vinden ze. Voor alle partijen zit er iets in de akkoorden. Eenzijdig korten is ook mogelijk, maar dan is er geen sprake van een akkoord.’

LEIDERSCHAP
‘Ik kan medewerkers uitdagen om iets extra’s te presteren, ze inspireren op inhoud. Dat waren ook de woorden van juryvoorzitter Johan Remkes van de Overheidsmanager van het Jaarverkiezing. Bij de zorgakkoorden heb je dat goed kunnen zien. Vol enthousiasme zijn de drie teams een maand lang bijna zeven dagen per week aan het werk geweest om tot de akkoorden te komen. Dan zitten ze aan tafel met rode koppen en blijf ik maar doorvragen, ze moeten het uiterste leveren. Dat vinden ze verschrikkelijk leuk en het werkt heel anders dan de klassieke hiërarchische patronen.
‘Als ik iemand binnen de rijksdienst als voorbeeld zou moeten noemen dan zou dat Wim Kuijken zijn. Ik heb met hem op het ministerie van BZK gewerkt toen hij SG was. Het is een ontzettend open man, die zijn medewerkers flink wist uit te dagen. Hij wist zo goed door te vragen, dat je altijd net even iets meer moest leveren.
‘Ik ben nu net een paar weken SG van VWS en zit nog volop in mijn kennismakingstijd. Een deel van het departement ken ik natuurlijk wel, maar een groot deel nog niet. Ik ga langs bij de verschillende afdelingen, lunch met de directeuren en heb afspraken met buitendiensten zoals het RIVM en de Inspectie. Ik begin wel te merken dat mijn agenda anders wordt ingevuld. Als SG moet ik nu zoeken naar evenwicht tussen leidinggeven aan de organisatie en op een aantal inhoudelijke thema’s de verbinding leggen tussen de verschillende onderdelen. De innovatieagenda en de financiële houdbaarheidsdiscussie houd ik in portefeuille. Dat zijn thema’s die voor de toekomst van VWS heel belangrijk zijn. Of dat scheve ogen zal opleveren binnen het departement? Nee, dat denk ik niet. Iedereen blijft zijn eigen werk doen en de regie wordt op een aantal dossiers versterkt. We doen het samen op VWS, dat lijkt me alleen maar goed.’

WINNAAR
‘Het was natuurlijk leuk om bij de laatste drie kandidaten voor Overheidsmanager van het Jaar te zitten, maar als je eenmaal op weg bent naar de Ridderzaal, dan wil je die titel ook winnen. Ik heb wel een winnaars­mentaliteit. Bij die zorgakkoorden had ik zoiets van “het zal me niet gebeuren dat dit niet gaat lukken”. De sporten die ik ­tegenwoordig doe, zijn behoorlijk solistisch. ­Hardlopen aan zee, golf, fitness. Ik heb vroeger gevoetbald en ­gehockeyd, maar tegenwoordig heb ik, helaas, geen tijd meer voor teamsporten.’

+++++++

Sinds 1 november 2013 is Leon van Halder (1955) secretaris-generaal van het ministerie van VWS. Hiervoor was hij er directeur-generaal Curatieve Zorg. Van Halder studeerde Onderwijskunde in Utrecht en ging in 1982 aan de slag als projectleider Onderwijs in de gemeente Houten. Via een baan als (senior) beleidsmedewerker bij de VNG kwam hij in 1989 bij de rijksoverheid terecht. Hij werkte eerst in diverse functies op het ministerie van OCW alvorens over te stappen naar BZK, waar hij onder meer DG Openbaar Bestuur was. Tussen 2007 en 2009 was Van Halder DG Wonen, Wijken en Integratie op Vrom. In 2009 ging hij naar VWS.

Verschenen in PM, 19 december 2013