MINDER AMBTENAREN

Een kleinere Brusselse bureaucratie is een wens die een aantal partijen expliciet in het verkiezingsprogramma heeft staan. De SP wil niet alleen het aantal ambtenaren in de Europese hoofdstad terugbrengen, ambtenaren die in Den Haag op de departementen werken, moeten aan Brussel worden uitgeleend. Volgens de VVD moet de Europese ambtenarij ‘aanmerkelijk verkleind’ worden. Voor rijksambtenaren staat er daarentegen wel goed nieuws in het programma van de liberalen: ‘Versobering van het nationale ambtelijke apparaat en het doorvoeren van de noodzakelijke efficiencymaatregelen mogen een effectieve belangenbehartiging in Brussel geen geweld aan doen.’ Volgens ChristenUnie/SGP levert een kleiner ambtenarenapparaat niet alleen een kostenbesparing op, maar ‘dwingt het de Europese Commissie ook om zich alleen nog bezig te houden met haar kerntaken’.

Nagenoeg alle partijen vinden dat de Europese Commissie met een stuk minder leden toe kan. De SP is voorstander van een ‘bescheiden commissie’, CDA, VVD en PvdA pleiten voor een halvering en D66 vindt dat de commissie kleiner kan en ‘meer een afspiegeling van de verkiezingsuitslag’ moet zijn. Dat dit consequenties heeft voor het aantal ambtenaren dat bij de Europese Commissie werkt, mag duidelijk zijn.

Datzelfde geldt voor het opheffen van agentschappen en andere adviserende instellingen. Ook daar zijn veel partijen, waaronder D66, PvdA, VVD en ChristenUnie/SGP, voorstander van. Dat zou tot een flinke reductie van het aantal ambtenaren kunnen leiden.

LAGER SALARIS, LOONMATIGING EN SOBERE ARBEIDSVOORWAARDEN

De SP vindt dat de salarissen van ambtenaren die in Brussel werkzaam zijn fors omlaag moeten, naar het niveau van dat in de lidstaten. Dat roept de vraag op hoeveel Brusselse ambtenaren dan zouden moeten verdienen. SP-lijsttrekker Dennis de Jong geeft toe dat het ‘raar’ is als een ambtenaar uit Roemenië die in Brussel werkt een tiende zou verdienen van wat zijn Nederlandse collega opstrijkt. ‘Je moet dus toe naar een tussenvorm,’ aldus De Jong. ‘Een soort gemiddelde van wat er op nationaal niveau verdiend wordt.’ Het is onafwendbaar dat sommige ambtenaren dan meer gaan verdienen, vervolgt de SP’er. ‘Zolang het maar niet meer is dan het loon dat in de rijkste lidstaat gangbaar is.’

De VVD zit op dezelfde lijn en heeft in haar verkiezingsprogramma opgenomen dat de ‘salarissen moeten worden afgestemd op wat te doen gebruikelijk is in de publieke sector in Europa’. Voor de ambtenaren in Brussel zou een gemiddeld salaris moeten worden berekend van wat er in de lidstaten wordt verdiend, licht een medewerker van VVD-lijsttrekker Hans van Baalen desgevraagd toe. De VVD zou het liefst zien dat er in Europa een nullijn wordt afgesproken voor de ambtenarensalarissen. ‘Ze zijn onlangs nog met 0,8 procent gestegen,’ zegt de medewerker. ‘De VVD heeft daar tegen gestemd.’

D66 houdt het in het verkiezingsprogramma bij ‘versoberde arbeidsvoorwaarden voor ambtenaren en politici’. Net als het CDA pleit de PvdA voor loonmatiging van Brusselse ambtenaren. Volgens de PvdA omdat ze ‘uit de pas lopen met nationale ambtenaren’. Eind maart hield lijsttrekker Paul Tang een pleidooi voor een Europese norm: de meest verdienende topambtenaar zou nooit meer mogen verdienen dan tien keer het minimumsalaris van de laagstverdienende medewerker in de Europese instellingen. ‘Dat zou neerkomen op een brutosalaris van 190.000 euro, rekent Tang voor. ‘Nog steeds een vorstelijk bedrag.’

Verschenen in PM, 7 mei 2014