SG Vernieuwing Rijksdienst Roel Bekker ergert zich aan onderzoeken in de media over onwil van ambtenaren om eventueel onder PVV-ministers te moeten werken. ‘Ambtenaren mogen best een politieke kleur hebben, maar dan wel in hun vrije tijd, dus voor acht uur ’s ochtends en na zes uur ’s avonds.’

Met het vertrek van minister Guusje ter Horst heeft de CDA’er Ernst Hirsch Ballin zijn intrek genomen op het ministerie van BZK. Is Bekker al gewend aan de nieuwe bewindsman? ‘Dat gaat nog een beetje langs me heen,’ zegt de SG. ‘Ik ben zoals je weet geen onderdeel van BZK, dus zit ook niet bij de staf.’
Dat de Tweede Kamerverkiezingen bijna een jaar eerder plaatsvinden dan verwacht, heeft volgens Bekker niet zoveel impact op de vernieuwing van de rijksdienst. ‘De demissionaire ministers passen op de winkel terwijl de verbouwing doorgaat,’ aldus Bekker. ‘De taakstelling zit ingeboekt in de begroting, dus die moet gewoon uitgevoerd worden.’ Voor sommige veranderingen zijn nog wel ingrijpende beslissingen nodig. Zo is het maar de vraag of de wetsontwerpen voor herziening van het adviesstelsel nog wel zullen worden behandeld. Bekker: ‘Het is aan de Kamer aan te geven of dit een controversieel onderwerp is.’
Met de verkiezingen in aantocht is de campagne inmiddels flink losgebarsten. Alle partijen roepen om het hardst dat er makkelijk kan worden gekort op het aantal ambtenaren. Bekker windt zich er niet over op. ‘De VVD geeft heel helder aan welke taken er geschrapt kunnen worden. Dat maakt de discussie overzichtelijk. Opvallend is dat sommigen minder ambtenaren willen maar meer politie. Nu, dat zijn ook ambtenaren.’ Een paar jaar geleden heerste er volgens de SG een ander klimaat. ‘Bij de verkiezingen van 2006 waren de partijen echt anti-ambtenaar. Nu is het gewoon de normale afkeer van de bureaucratie. Ik vind de campagne op dit vlak vooralsnog wel meevallen.’ Zijn eigen programma heeft volgens Bekker hieraan bijgedragen. ‘Er is nu veel meer informatie beschikbaar over de prestaties van de overheid. In 2006 was dat nog onontgonnen terrein.’
Bij welke coalitie zal het programma Vernieuwing Rijksdienst het best in handen zijn? ‘Ik zou het willen omkeren,’ antwoordt Bekker. ‘De rijksdienst moet zo functioneren dat ze met elke uitkomst optimaal uit de voeten kan.’ Hij ‘baalt’ dan ook van onderzoekjes als die van re.Public en Binnenlands Bestuur met als conclusie dat ambtenaren niet onder minister Wilders zouden willen werken. ‘Als dit waar is, dan heb je echt een verkeerd beroep gekozen. Ambtenaren mogen best een politieke kleur hebben, maar dan wel in hun vrije tijd, dus voor acht uur ’s ochtends en na zes uur ’s avonds. Op kantoor ben je gewoon politiek neutraal.’ Hij zet overigens wel vraagtekens bij de uitkomsten van deze enquêtes. ‘Ik heb nog nooit gemerkt dat ambtenaren niet onder een bepaald persoon werkzaam willen zijn, dat is totaal niet mijn ervaring. Dit soort onderzoeken suggereert een heel verkeerd beeld van de ambtelijke dienst.’

Verschenen in PM, 5 maart 2010