Met het wetsvoorstel Afschaffing bevoegdheid gemeentebesturen om deelgemeenten in te stellen zouden de Amsterdamse stadsdelen en de Rotterdamse deelgemeenten komend jaar officieel ten grave gedragen worden. Niets is minder waar. Vooral ­Amsterdam heeft, onder aanvoering van de plaatselijke PvdA, de grenzen van de wet zover opgezocht dat er nauwelijks sprake is van het verdwijnen van de stadsdeelbesturen.

De ‘taakrijke bestuurscommissies’, zoals ze zo mooi heten, zijn weliswaar kleiner in omvang en hebben minder bevoegdheden, ze houden voldoende taken over. Onder meer op het gebied van wonen, monumenten, afval, parkeren, waterbeheer en subsidieverlening. Nee, dan Rotterdam. Daar is veel meer in de geest van de wet gehandeld. De besturen van de veertien deelgemeenten zijn afgeschaft en er komen gebiedscommissies met slechts een adviserende taak voor terug.

In Het Parool sprak hoogleraar Douwe Jan Elzinga onlangs van ‘etikettenzwendel’. Hij was op zijn zachtst gezegd niet te spreken over de wijze waarop de hoofdstad de wet heeft uitgevoerd. Of beter gezegd: hoe deze de wet niet heeft uitgevoerd. ‘Als Den Haag accepteert dat Amsterdam de wet aan zijn laars lapt, dan is het geen knip voor de neus waard,’ aldus de hoogleraar.

Minister Plasterk zou best in kunnen grijpen. Hij heeft de bevoegdheid om het besluit van de gemeenteraad te schorsen. Maar dat doet hij niet, zo merkte Elzinga fijntjes op. ‘Vermoedelijk omdat hij geen ruzie wil met zijn partijgenoten in Amsterdam.’ Na de verkiezingen op 19 maart verandert dat wellicht. In de peilingen staat de PvdA er, ook in de hoofdstad, immers niet zo goed voor. Zal er na ruim zestig jaar een eind komen aan de dominantie van de sociaaldemocraten?

Verschenen in SC, 5 december 2013